Coronavirus nih vawilei pi chawlehthalnak fak piin a hnursuan lawng si loin Cozah riantuannak tiang zong tam tuk a hnursuan chih. Kum dang bantuk siloin ram kip an budget cio zong siamremh le ser ning a dang cio hrim hna lai.
Kan nih Australia um mi zong mipi nih zei tin dah kan Cozah nih fak tuk in a tla manh mi chawlethalnak le rian ngei lo mi kan tam tuk nak hin a kan khamh ning a si lai tiah an cuanh le an zoh cuahmah lio ah Cozah nih mah hi kan i timhtuah ning a si tiah an van langhter cang. Ara lai mi kum 3 chungah rampi economy hi tun mer khawh hrim kan i zuam lai an ti.
Nizaan tih ni ah Cozah nih Budget2020 a hrang pi cu a van chuah pi cang. Opposition party hruaitu nih tuzaan ah lehnak zong a tuah ve lai. Tutan an budget cu tha tein a hran zoh tikah ralzam laknak cu fak tuk in a hnursuan. Atanglei hna hi zapi nih theihtha a si ko tiah ka ruah mi pawl a biapi deuh pawl ka rak langhter.
Immigration cu a hlan bantuk si ti loin ralring tein tawlrelnan in kan zoh kan lak cang lai tiah an ti. An biafang hman mi ah (carefully managed migration program) an ti. A poi ngai ngai. 2020-21 migration program caah hmunhma 160,000 an chiah. Nikum nak in 10,000 a zor.
Mah chung ah hin:
1. Global Talent Independent Program caah 15,000 an chiah.
2. Business Innovation and Investment Program (BIIP) (Business a rak tuah kho mi pawl ca ah) 13,500 an chiah.
3. Family stream planning (chungkhar i laknak caah) 77,300 hmunhma an chiah. Mah chung ah hin nu/va thitumnak he talh chih in hmunhma 72,300 an chiah.
4. Humanitarian Program (Ralzam laknak caah) 13,750 hmunhma an chiah. Nikum tiangah 18,750 in an lak hna. 5,000 an zor ter deuh.
Mah hi Parliament nih an cohlan ahcun hi hnu kum 4 chung mah ti ning in kal ter ding a si lai. An cohlan lo ding zong a um lo ti khawh cia khi a si. Cozah nih tha tein budget ser cang mi an cohlang ti hi a tar tuk.

Ram dang in Australia a rak peem mi pawl nih Australia nunphung le sining an cohlan le an i nun pi le an kal pi khawhnak hnga tiah program an ser mi Social Cohesion caah $62.8 million an chiah. Mipeem a si mi Chin communities pawl zong lungfim taktak kan hau cang. Arbom khumh bantuk khuaruah le sining in kan chuah zokzok a hau ve cang.
Credit: Sang Hre
Leave a Reply