Chin Association of Maryland (CAM), USA nih a ralaimi USA cozah kum 2021 ah hin Malaysia, India le Chinram i ralzam hna kong kan ruah piak ve u, vawleipi huap in ralzam 95000 tel la ko tiah USA Congress an hal. Cun Paletwa i AA le Cozah ralkap i kahnak ah inn le lo tliktak in a vaimi ralzam hna zong zuan hnawh ding in US Cozah an nawlpat.
Cu kong ah VOA nih CAM Director pu Zo Tum Hmung bia an hal i Laiholh in kan van leh. VOA in biahalnak a tuahtu hi Ko Mya Win Aung a si. An holh a thei lomi caah Laica in tling tein kan van tialpiak chih dih hna. Pu Zo Tum Hmung nih a lehnak zawn ah PZTH tiah tial a si lai.
Biahalnak: USA i Online in nan tuahmi press conference ah a biapi in nan itinhmi zeidah a si.
PZTH: Tu zing i Online Press Conference kan tuahmi cu thil pahnih a um. Pakhat cu ka hin, Malaysia le India i a ummi Chin Ralzam hna kong kha report kan tial. A dang pakhat cu Chin IDPs pawl mu, atu Chin ram Paletwa, Sami le Rakhine i a ummi Interanlly Displaced Persons (IDPs) ralzam kong kha report kan tial i tu chun kha Press Conference kan tuah.
Kan hmuitinh cu Malaysia ah, vei, thong 50 deng Chiinmi an um. Kawlram mi a dang zong an umm i mah cucu President Trump nih tam nawn in lak ding kan forhfial. Cun IDPs pawl tu cu atu a rauh hlan ah President Trump nih ramdang vuanci zong i kho, US Aid zong si ko seh, minung ciocio i zawnruahnak he pehtlaih in zuanhnawh le bawmhnak ding min a thut cang lai. Chin zong si ko u sih, a dang IDPs tamdeuh bawmh ko hna tiah kan hnursuanmi hna a si ko.
Biahalnak: Si. Cu ti si cun American cozah hi mah ti minung zawnruahnak he pehtlaih in bawmh hal a si i Myanmar i Chin mi inn lo zam tak in IDPs ralzam hna nih zeibantuk dirhmun dah an tonmi a si?
PZTH: Atu, aa harnak an ton taktak lio a si. Ziah ti ahcun, tahchunhnak ah a tu Peletwa ah cun fang zong hi, runvennak (security) hi cozah nih a ruangah aa tlaih i atu hi facang hmanh bawmh le pek khawh an si lo. Cun, Camp tha zong an um lo. Covid-19 he si tikah an har taktak. A biapi cu ei le din kong a si. Mah ah khan WFP tibantuk le US zong nih tlawmte cu an bawmh ko. Mah zong cu Paletwaa tiang luh khawh a si lo.
Hi facang le ei le din ti bantuk le thilri dang pawl hi Paletwa tiang luhter khawh ding ah US cozah nih bawmhchanh ding in kan nawlpat hna. Miharsa bawmhnak pahnih zong nih an bawmh cuahmah. Asinain cu hna nih an bawmh ko bu ah Paletwa le Rakhine tiang an kal kho hna lo. Cu a si caah US cozah nih a lam kawl in Kawl cozah hi forh fial hnursuan sehlaw facang le IDPs bawmhnak pawl hi dawn-khantu um loin mah vialte kha an sin phakter ding kan forhfial hna.
Biahaltu: Atu hi USA ah President thimnak le a nai cang tikah President Trump cozah a caan tanggmi chung ahhin mah hi ralzam pawl laknak ding a lam zeidah a um?
PZTH: President Trumpp nih hin cozah kum 2021 caah vawlei cung ralzam zeizat dah a lak lai timi tu thla ah min a thut lai tiah kan i ruahchanmi a si. Cucaah kannih nih vawlei pi huap in 95000 lak ding in kan forhfial. Cu 95000 a lak a si ahcun Malaysia siseh, Thailand zong si ko seh, India hi a lak khun hna lai tiah kannih cun kan i ruahchan.
Nain atu hi cu President Trump nih min a thut hlan ah Congress ah chimrel hmasa a hau lai. Congress i an halmii hi 15000 lawng a si rih. Ruahchanhnak cu vawlei cung ah 15000 lawng a lakding ahcun kanmah Thailand, Malaysia le India lei an tlawmtuk lai. Atu thimnak hi November 3 ni a si cu mu. Mah ahhin khatlei in Biden nih a tei sual ahcun a chim ciami a um. Cozah kum 2021 chungah 225000 ka lak lai tiah a chim.
Biahaltu: American thimnak a nai bantuk in Myanmar zong ah November 8 ah thimnak an tuah ve lai cu ti. Chin ram Paletwa bantuk ahhiin cun thimnak an tuah ko lai tiah atuhi an chim ko le IDPs pawl zong cu ka cun an um tikah hin IDPs thimfung thlak khawhnak ding a lam zeitin a um?
PZTH: Atu bantukin UEC nih Paletwa ah thimnak kan tuah lai tiin an chimmi hi kei nih cun a tha ka ti. Democracy uk kan zulh lio a si caah tu bantukin rammi hna niih anmah aiawhtuu thimnak nawl an ngeih timi cu a tha tuk. A harnak tu cu tlawmpal a um. Asinain cu tluk pi cun a khawndenn lai cu ka zum lo.
https://www.facebook.com/teirialcatialtu/videos/393013801858003/
Credit: Teirialcatialtu
Leave a Reply