G-Z Pawl Himnak Caah A Nun Liam Mi Naupawi Nu

13 March 2021 Mandalay (Sing Pan) kahnak i a thimi 19 lak ah aa tel vemi naupawi nu cu a inn ah Mino 20 renglo a thuh hna. Ralkap pawl thawng petu nu (Da-laan -mah) nih ralkap sin thawng a pek hna hnu ah Naupawinu inn cu an rat hnawh.

Ralkap cu a inn chung luh a sianh hna lo caah a mah lila tu a lu ah meithal in an kah i a hmun ah Vawlei a phan rih lomi naute he cun an nunnak a liam, ti theih a si. Mino pawl zong an tlaih khawh hna. Crd- teirial catialtu.

Ca dang rel chap: Nihin tiang theih awktlak Kawlram thawngpang cheukhat. India ram lei a zaammi palik 198 an si cang. Ralkap uknak tang ah palik rian kan ṭuan kho lo, an ti tiah AFP nih a thanh. Ralkap nih sandahpiahtu pawl cu “thi lakin kap hna uh” an ti hna. Doh-au mino tete meithal in kah an duh hna lo caah an zaam tiah Reuters nih a thanh ve. US $ 15 million dih in Kawlram nih vancung deng ah Satellite “cuuṭuh” a rak thlah.

Japan Hokkaido Univ nih fimthiamnak bawmh in 2019 August ah a rak thlahmi si. Cinthlaknak le ngandamnaklei thilherh ca hman dingin an rak thlahmi a si. Cu MyanmarSat-2 timi cuuṭuh cu ralkap nih anmah caah an ihman sual lai ti an phan caah Japan nih an phihpiak chung hna. Ralkap uknak chuhnak cu Japan cozah nih a duhlonak a langhter nain, Kawl ralkap cungah fakpi in rialdip chih ding tu cu aa tim lo.

US cozah nih Kawram mi an ramchung a tlawng liomi, sianginn kai lio, ram palai tbk pawl caah visa thla 18 a laksawng hna. Kawlram minung 1,600 hrawng nih an tinco khawh lai tiah theih a si. Cu an visa cu Temporary Protected Status-TPS tiah an kawh. Korea cozah nih an ram chung Kawlram mi vialte caah caan sau deuh um khawhnak visa laksawng ve dingin thawng a thanh.

Visa a ngei lomi si hna seh, a visa a dih cang dingmi si hna seh, Korea ram chung um Kawlram mi vialte caah humanitarian visa pek dingin tuahpiak hna uh tiah an ram President Mr Moon nih nawl a pek hna. Nizan Taunggyi khua ah Poland rammi Robert Biciaca cu Kawl ralkap palik pawl nih an tuk an den i thong an thlak. Zei ruangah dah nan tuk nan velh i thong cu nan thlaknak a si tiah Germany ram palai zung nih Kawl ralkap cozah cu bia a chalh hna.

Thai leikap ramri ah Kawlram lei in ralzaam an hung lut tung te lai ti in camp an rak serpiak chung hna. Maesok khua ah cun camp 7 an serpiak cang hna tiah theih a si. Thai nih Kawl rammi hna caah mah bantuk in ralzam dornak a sermi kong ah an soisel pah tawn. UN le ramdang bawmhnak phaisa cohlan a duh caah mah bantuk in aa tuahtermi a si tiah a titu zong an um.

Thai leikap ahcun Karen pawl caah idornak camp 9 a rak um cia cang i milu sing khat hrawng ralzaam in aa dor ciami an um. India cozah nihcun, Kawlram lei in an ram chung a zaam dingmi pawl cu rak kham hna uh, tiah North-East State 4 sinah thawng a thanh hna, ti si. Cu N-E State an timi ah cun Mizoram, Naga tepawl an itel.

India cu UNHCR ah minthu kan si lo, ralzam a cohlangmi ram kan si lo tiah an cozah pi nih cutin a thanh hna cu si. Kayah ram Univ pathum i an lubik pathum cu ralkap nih an tlaih hna. GTI sianguk zong an tlaih. CDM ah nan luhter hna ti in ralkap nih pohmah 505 (a) nih an bia ceih an timh hna. Cu case cu an sualnak an hmuh ah cun, kum 3 tiang thong tlak khawh a si.

Mandalay ah Yunnan tuluknu Kyae Sin an rak kahnak meithal kuanfang cu Kawl ralkap le palik nih an hmanmi kuanfang si lo tiah ralkap cozah nih iphehnak bia an thanh. An rak kah hmasa bikmi Mah TTK a thihnak zong ralkap kuanfang si lo ti in an ipheh. Sinain, min chim duhlo an ruak a fim hlawmtu siibawi nihcun, video record zong um ko i kuanfang in a thimi an si ko tiah a ti.

Nihin Kawlram khuapi kip ah doh-aunak a um. To bu in daite in ralkap duhlonak a langhtermi zong an um. Mandalay i daite to-bu duhlonak langhtertu pawl cu ralkap palik nih an ṭhio hna caah minung 5 hrawng an thi. Khuapi kipah ralkap palik nih mibu an ṭhionak mithi cu an ichap chin lengmang.crd- Salai C Alexander

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *