Politics (naingnganzi) hi na thei bal maw? tiah kan hal hna sehlaw kan lehnak ding cu, thei tuk hme teh ti a si ko lai. A sullam zei a si? tiah kan hal chap hna sehlaw a chim kho lo kan tampi men lai. Mi tam u nih kan I nek deuhmi biafang “naingnganzi” tiah hei hmang ko usih. Naingnganzi timi hi cheukhat nihcun ram uknak kong a si caah ramhruaitu le uktu bawi he lawng aa pehtlai tiah a ruatmi tampi kan um lai lo ti khawh asi lo. Zeicahtiah kei cu naingnganzi hi ka zuam phun a si lo ti hi mi cheukhat hmurka in ka theih theu tawn mi biafang a si.
A fiannak in kan chim ahcun naingnganzi cu mipi nih kan zuam le zuam lo phun hrim a si a hau lo. Ram ramkhat chung I a ummi minung (thingkung, saram pawl zong aa tel dih) kan si phot ko ahcun mah kan sining hrim ah naingnganzi cu a um cangmi a si. Biaknak lei riantuantu pawl le cozah riantuan pawl cu kawl holh in (naingnganzi kinsin cyaung) ti le naingnganzi ah tel lo ding ti pawl an chim ka theih tawn. Keimah zong ka fiang huaha ve lo mah naingnganzi kong hi. Nihin U Zakana nih 2013 ah a rak chimmi ka vun ngaih cu aw! mah hi maw naingnganzi cu asi ka ti I a hngal ve rihlo an um sual ah tiah ka hun in hrawmh ve hna.
Voikhat cu chungkhar I an fapa nih a nu kha ka nu naingnganzi cu zeidah asi? tiah a hal. A pa nih ka fa, a fimning hi, naingnganzi kong halawk a hngalh cang hi ati le a lawmh len. A pa nih ka fa keimah nih kan chimh lai ati. A Pa – Chungkhar ah keimah hi tangka kawltu ka si caah keimah cu capital (ayinsin) ka si. A fapa – Ka pa, ka nu hi tah zeidah a si? A pa – Aw. Na nu hi keimah ka chuahpi mi tangka kha tuaktan in a hmangtu a si caah na nu hi cozah (asuyah) asi. A fapa –Ka pa, keimah hi tah zeidah ka si kun?A pa – Ka fa, nangmah hi ram mi (pyithu) na si. A fapa- Asi ah kan in I a ummi sinum nu hi tah zeidah a si? A pa – Aw. Kan rian a tuanmi asi caah anih hi riantuantu (alohtama) asi. A fapa – Ka pa, ka nau hniang hi tah zeidah a si lai? A pa – Aw. Na nau hniang hi cu hmailei caah ruahchannak (anakat) a si, tiah a pa nihcun a chimh.
A thaizing ah a naupa a tah thawng kha a u nih a theih tikah ava tli I ava zuanhnawh. Ka nau nih ka nu pei a hlam ko hi tiah, a nu sinah a va le I anu cu a va auh tikah anu cu ihnak khan ah thu hluahmah in a hnar I a rak I hngilh ko. A nu a auh lengmang I a theih lo tikah sinum nu a ra I nau cu a pom I a ngam ter. Zanlei ah a pa arak tin I a fapa nihcun ka pa, zahan I na ka chimhmi naingnganzi kong kha a tu cu fiang tein ka hngalh cang.A pa nih, zeitin dah a ti tikah a naupa (anakat) nih a tuarnak kong amah (pyithu) nih a nu (acozah) ava chimh tikah cozah (a nu) thuhluahmah in aa hngilh caah sinum (alohtama) nih a rak hnemh I a ngamnak kong pawl cu a chimh dih.
A fapa bia a ngaih tikah a pa cu a lungtling tuk I a fapa cu a lawmh len. Aw, mah ti phun kha naingnganzi kan timi cu a si ko. Ahohmanh tello a ngah lomi chungkhar sining bantukin ram ramkhat chung I mipi sining kha naingnganzi kan timi cu asi ko. Cucaah naingnganzi kinsinnak kong timi a chimtu pawl hi naingnganzi sullam a rak I fiang rihlo kan si tinak a si. A fialtu hrim nih naingnganzi timi a sullam an I fiang lo ti kha a fiang. Cucaah mi pakhat nih ca a tial tikah (naingnganzi tama lulu, ba lulu) timi biafang hna kan hman sual ahcun mah kan chimmi bia a sullam kha kanmah nih kan hngal lo tinak a si hnga. Cucaah thimnak a nai cuahmah, Biaknak lei riantuantu le Cozah riantuan pawl naingnganzi ah I tel lo ding ati tu pawl le mah naingnganzi a sullam a hngal ve rihlo caah le naingnganzi ka zuam phun a si lo a ti tu pawl nih kan fiannak hnga siaherhnak he. Credit : SLT.
Leave a Reply