KA TLEIH TLENG; Hlaphan: Samuel Hrat Hmung; Hlasa: Tawk Men. Atangbik ah a video tar chih a si.
Rel chih ding: Eihmuarnak dohtu caah Independent Palai hi mipi nih hmang u sih.
Eihmuarnak ti hi khrifa cawnpiaknak he aa kalh lawng si loin mi kip nih huatmi a si. A ruang cu eihmuarnak cu ram ṭhanchonak donkhantu le ram a sifah tertu rungrul nganbik a si. Asinain, nihin kan kawlram ah cozah rianṭuantu kan si ah, mipi kan si ah, thimnak in a kaimi mipi aiawh tu Palai kan si ah, chawlehthalnak a tuahtu kan si ah eihmuarnak hi kan duh lo tuk nain kanmah lila nih kan tuah, a si lo ah a tuahtu kha tha kan pek tawn hna.
A cheu nih kan tuahmi thil pawl hi eihmuarnak a si kanthei lo, a cheu nih cun theih ko buin kan tuah i a cheu nih cu zulhphung nih a kan onh ruang ah kantuah theu. Cun mi cheu nih cun eihmuarnak hi Cozah rianṭuantu pawl lawng nih tuahthiam mi ah kanruah. Asinain eihmuarnak cu Political Party ah si seh, Campany hna ah siseh, INGOs, NGOs tbk tiang ah a um ve mi a si. Cu caah hi ka hin ka theihkhawh thawk in eihmuarnak kong aa fiang rih lomi nih kan i fianding in ka vun langhter lai.
Eihmuarnak sullam: Myanmar ram eihmuarnak dohnak upadi chapter (1), article (3) A (1) (2) ah eihmuarnak sullam a tialmi zoh tikah si seh, eihmuarnak he pehtlaimi caper tampi zoh tikah si seh, mipi theihfawinak ding in a tawinak in eihmuarnak sullam kan chim ah cun phungning loin rian ṭuanmi le mikip caah tlukrualnak a pek lomi zulhphung hna hi a si.
Phungning Loin Tuahmi Hna Cu Zeidah an si?: Cozah, Party, Bu, INGOs, NGOs tbk pawl nih an ngeihmi zulhphung zulh loin thil tuahmi poh cu eihmuar a si. Bianaah, Cozah rianṭuantu or vuanci nih phungning loin phaisaa hman, mipi or campany tbk sin in phaisaa lakmi zong eihmuar a si i mah chungkhat, mah hawikom, mah khuami, mah peng, mah theihngalmi sin ah phaisaa lak loin rian pek, rian kaiter, ṭanghhlei (Usape) tbk zong hi eihmuar phunkhat a si. Cun anaa (power) phungning loin hman zong hi eihmuar phunkhat a si. Cu caah phaisa lak, phaisa pek lawng hi eihmuarnak in kanruah ah cun a palh ti khawh a si.
Mizapi caah tlukrualnak a um lo mi zulhphung pawl cu zeidah an si?: Myanmar ram ah Cozah rian (or) mi zapi he pehtlaimi rian ah, khrifa a si ah cun riansang tlai ngah lo, vuanci fa or cozah rianṭuantu pawl i an fale lawng nih sawk ngahmi rian tbk pawl zong hi eihmuar phunkhat a si.
Hibantuk hi Myanmar ram ah cun ṭialmi policy ah a rak um lo nain ṭial loin cung le nawlpeknak in thledannak a rak um theu mi a si. A tu tiang zong hi department cheukhat ah cun a um peng rih ko. Hibantuk hi zulhphung kan zulh ti ko hna hmansehlaw thleidannak a ngeimi zulhphung a si caah eihmuarnak phunkhat a si ve ti khawh asi.
Eihmuarnak hi Mipi nih Independent Palai hman lawng ah dohkhawh a si: 2010 thimnak hnu ah Cozah a sermi USDP chan lio ah Eihmuarnak tampi a um. Asinain thimnak ah teinak a hmu ve mi Chin Party Palai pawl nih zeiruangah an rak doh lo?
A ruang cu thimnak ah teinak a hmumi Chin Party nih Vuanci ṭhutdan an rak cohlan caah zeihmanh chim loin an um a hau cang. Cun 2015 lio ah ZCD nih eihmuarnak dohkhawh ding in ṭhutdan tampi an ngah ve ko nain zeiruang ah eihmuarnak an doh lo tiah cun vuanci ṭhutdan pakhat an cohlan caah a si. Vuanci ṭhutdan cohlan hnu ah cun party ngan pawl nih an tuahmi thil poh a tha zong thalo zong ah cohlan peng a hau cang.
Cu caah Party politics cu Cozah ser, vuanci ṭuan hi a biapi ngai ah an chiah tikah vuanci ṭhutdan an cohlan hnu ah cun eihmuarnak aa do thiam ti lo ti hi 2010 le 2015 kan ram umtuning zoh tikah kan i fiang kho mi a si ko. Kan ram ah eihmuarnak dohkhawhnak ding ah cun zei ṭhutdan hmanh cohlan loin mipi hmai lawng zoh in doh lawng ah a ngahmi a si. Cucaah mipi nih kan thimfung hman thiam in 2020 Cozah sertu nih eihmuarnak an tuah tikah dohtu ding in Independent MP palai hi hman khawh kan i zuam a herh.
Cu lawng ah eihmuarnak a tuahtu vuanci siseh, cozah rianṭuantu siseh, MP palai siseh a ho Party CEC hmaihmanh zoh hau lo, a ho cunglei biahmanh ngai hau loin mipi hmai lawng zoh in zalong tein a doh khotu cu Independent Palai lawng a si caah Independent Palai hi mipi nih eihmuarnak dohnak ah kan hman a herh.
Kan ram ah mah khua, mah peng, mah chungkhar le mah party ca lawng in rian a ṭuanmi a um ti lo ding ah siseh, phungning loin rianṭuantu an um ti lo ding in siseh, mizapi caah tlukrualnak a um lo mi zulhphung hna thlenduh ah siseh, tanghhlei mi ngeih lo a dik ning tein mipi hmai lawng zoh in rianṭuantu ding le mipi nih duhnak kip ah fial khawh a si mi MP palai (Independent Palai) cu kan ngeih hrim a herh.
Cu caah keimah Salai Dokhar nih thimnak ah teinak har hman seh, teinak hmu ah cun ram le miphun caah rianṭha tampi aa ṭuan khawhnak lam a si mi Independent cu raltha tein ka thimnak a si. Mipi nih eihmuarnak dohtu ah Independent Palai hi hman usih. Salai Dokhar 13/8/2020
Ka Tlaihtheng timi hla video zohnak;
https://www.facebook.com/CFEILeader/videos/754274175393428/
Credit: Salai Dokhar
Leave a Reply