By-Rev.Dr Aung Myint Thang: Pakhatnak ah Cozah tthalo nih dictorship in an uk mi hna hi ramkhat hnu ramkhat in aithleng chin lengmang. Afghanistan, Iraq, Lybia, Egypt le Myanmar hna hi an i thlengcang. Syria zonghi ai then cuahmah lio asi. North Korea belte hi zeitikah aithleng te lai timi hi ruahchannak a um bak lo mi ah ai cang.
Pahnihnak ah 1910 in 1945 tiang kha Korea pawlcu Japan nih kum 35 chung an rak uk hna. Hi can lio ahhin, Koreami mi tampi cu Russia le China ah an rak zaam i Russia le China ah ca an rak cawng. Cucaah communism hi a tthami uknak le hruaining dik ah an rak rel. Khattelei ah acheu Korea pawl cu USA ah an rak zaam i USA ah ca an cawn caah Democracy uknak hi a tthatning kha an rak theih ve.
Pathumnak ah Japan sin in luatnak an hmuh 1945 hnu in China, Russia le USA i ca a cawngmi Korea ralzaam pawl kha an ram ah an rak kir tthan i acheu nih communist uknak in ram hruai an duh. Cun acheu nih democracy phung in ram hruai an duh ve. Cutikah an lung ai tong kho ti lo i South Korea le North Korea ti in an i tthen. North Korea hi atu tiang communism in an hruai hna hi South Korea hi Democracy phung in an i hruai.
Palinak ah North Korea a dirh tu hi Kim Il Sung asi. Athih hnu in a fapa Kim Jong Il nih a chawn. Cun Kim Jong Il a thih hnu in atu Kim Jong Un nih a chawn tthan. Cucaah North Korea uktu hna cu hlanlio siangpahrang chan i uknak ro i an rak i vuih bantukin chanthar vawlei ah uknak ro i ai vuih mi ram asi. Vawleicung ah uknak ro i an vuih mi hi an mah lawng an taang cang kho men.Panganak ah North Korea ahcun minung pakhat nih kumkhat ah an hmuh mi hi US$ 1800 lawng asi caah vawlei cung ram 199 ah ram 180 nakah a dir mi, ram sifaak ngainagi mi asi. Amah nakin a sifaak deuh mi ram hi ram19 lawng an um tinak asi.
Paruknak ah North Korea nih ai timh bikmi cu an ram tthancho le mipi i nuamnak hi ai tinh mi asilo. Uktu pawl a zungzal i uktu dirhmun i um peng, can saupi ukkhawh peng tu hi ai timh mi asi ko. Cucaahcun nithlaklei ram nih an ka tuk suallai ti a phan caah neuclear hriamnaam ai ser. Ahmasa ahcun A-bomh (Atomic bomb) lawng a rak ngeih nain nikum khan A-bomb nakin a let zakhat in a thawng deuh mi H-Bomb (Hydrogen Bomb) ka ngeih cang tiah thawng a thanh. Cupinah North Korea in Geum, USA, tiang a kaap kho mi neuclear hriamnaam ka ser cang tiah thawng a thanh tthan.
Pasarinak North Korea uktu ralbawi pawl service a petu hna ding caah nungak no kum 14 in kum 20 karlak ai dawhmi virgin lawngte kha an thim hna i pa pawl ziitmuai-ning le sualthiamnak kha kum hnih chung dengmang (thla kul) professional training an pek ta hna. Cuhnacu an cozah nih an i chiah mi hlawhhlangnu pawl an si. An mah hawlh in manjokcho “satisfaction team” an ti hna. An ralbawi pawl he i nuam dingah an zuat mi hna an si. An duhpoh in va an ngei kho lo.
Parianak North Korea ahcun uknak an duhlonak an langhter ahcun thihnak dan pek thluahmah asi caah, ahohmanh nih an cozah cungah an duh lo nak an langhter ngam hna lo. President Kim Jong Un zong nih alung duh ning in an um lo mi cu mipi vunchimlo a ralbawi pawl zong nihnak dan a pek hna i, a thah mi a ralbawi pawl hi 70 hrawng an si cang.
Pakuanak Biaknak ah hin Juche Kio (Juche biaknak) hi 64% nih an zulh mi biaknak asi i President Kim Jong Un i apa Ex-President Kim Jong Il le apu Kim Il Sung kha kha Pathian bantukin a bia mi hna biaknak asi. Shaman biaknak (Laiphung zumhnak bantuk) 16%, Chondo Kyo (Confucianism le Shamanism ai cawh mi biaknak) 13%, Buddhism 4.5 percents, Khrihfa 1. 7% ansi. An uktu Kim Jong Un nihhin an pa le a pu hi kan ram pumpi in bia dih hna seh ti a duh caah, Pathian dang biak a khap mi Khrihfa biaknak hi a huat bikmi asi. Cucaah missionary hi an ram ah luh a senh hna lo.
Pahranak Phaisa in rak kan bawm peng seh ti duh ah South Korea hi “Kan tuk cang lai” tiah a tthih pheih lengmang. Asinain South Kore ahcun USA ralkap 30,000 nih an ven peng caah atu ngam taktak lo. USA nih nuclear na hrawh ahcun sanction kan pe ti lai lo ati ko nain, nuclear lo cun ka nunnak hi a him sual lailo ti hi Kim Jong Un nih a phan caah le ka tefa hna nih rak an van uk ti sual lailo ti a phan caah, nuclear hriamnaam hrawh a duh fawn lo.
An ram mi cu Democratic People’s Republic of Korea tiah democracy min tha taktak cu an bunh ve nain an i ukning cu communistic bak asi ko. Cucaah North Korea cu asi a faak peng lai, fawitein an thleng kho bal lai lo.
Leave a Reply